Γ. ΒΙΩΣΙΜΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ (του Γιάννη Ζήση)
Μια πρόκληση ώστε οι θρησκείες και οι άνθρωποι να υπηρετήσουν την ανάγκη
Η Αναγνώριση των Νόμων της Εξέλιξης δίπλα στην παρηγοριά της Μυθικότητας
Η νέα θρησκευτικότητα, δεν πρέπει μέσα από αυτή τη διαδικασία νοητικοποίησης να οδηγηθεί σε μια νέα νοησιαρχία και να χάσει την παρηγοριά της παραδοσιακότητας, της μυθικότητας και του ευχαριστιακού τελετουργικού.
Ίσως η θρησκεία θα πρέπει να ανοιχτεί σε μια συντεταγμένη λογική αναγέννησης γιατί ας μη ξεχνάμε ότι πέρα από τη θρησκευτικότητα του προσώπου, που πραγματώνεται στην πίστη και την ελευθερία του στην αυτοπραγμάτωσή του, πρέπει να υπάρχει και μια συλλογικότητα που λειτουργεί σαν μητρικό περιβάλλον για αυτή την ελευθερία, μια συλλογικότητα που είναι εκκλησιαστική με την αρχαιοελληνική αλλά και με την πατερική έννοια του όρου.
|
Η έννοια της αιτιατότητας και της μεθόδου εξέλιξης είναι μια έννοια που πρέπει να ασκήσει αρκετά μεγάλη επίδραση στον τρόπο των θρησκειών και της θρησκευτικότητας και στην ανάπτυξή της. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε μακριά σε μια βιώσιμη και αναγνωρίσιμη θρησκευτικότητα χωρίς για παράδειγμα ένα νόμο αιτίου και αποτελέσματος, χωρίς ένα νόμο που να περιέχει μέσα του την περιοδικότητα, τη συνέχεια και την προοδευτική διατήρηση της ταυτότητας και του εγώ, χωρίς να περιέχει την εμπλοκή της ταυτότητας και του ψυχοσωματικού γίγνεσθαι με το νόμο του αιτίου και του αποτελέσματος. Ένα νόμο που δεν είναι μηχανιστικός, ένα νόμο που έχει μέσα του μια ψυχολογική, απελευθερωτική και εκπαιδευτική ενδελέχεια. Αυτός είναι ο νόμος που συνδέεται με την περιοδικότητα για όλα τα φαινόμενα της ζωής και της ύπαρξης που έχουν διακύμανση, μια περιοδικότητα και μια ιστορικότητα. Αυτός ο νόμος μπορεί και πρέπει να διατυπωθεί στο θρησκευτικό πεδίο των εννοιών, για να οδηγηθούμε σε πιο συνεπείς συμπεριφορές και σε πιο ολοκληρωμένες θρησκευτικές αναγνωρίσεις που να μπορούν να αντισταθμίσουν ή να εξισορροπήσουν τις επιστημονικές αναγνωρίσεις. Έχουμε μέσα στο Ευαγγέλιο και όχι μόνο στην Παλιά Διαθήκη αλλά και σε άλλες επίσης θρησκευτικές διατυπώσεις, ενδείξεις και τοποθετήσεις γύρω από το θέμα αυτής της αιτιότητας, του νόμου του αιτίου και του αποτελέσματος, του νόμου της εξέλιξης. Η περιοδικότητα επίσης έχει διατυπωθεί και σαν αρχή, η κυκλικότητα του χρόνου – και όχι μόνο η γραμμικότητα- στην αναπνοή, στην κυκλικότητα των παλμών της καρδιάς, στους ρυθμούς του εγκεφάλου γενικότερα η ρυθμικότητα είναι θεμελιώδες στοιχείο στη σχέση φορέα και φερόμενου. Το φέρον κύμα στην πραγματικότητα αποτελεί μια φυσική αναλογία αυτού που συμβαίνει μεταξύ του εγώ και του σώματος. Γενικότερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θρησκεία πρέπει να αναγνωρίσει τον νόμο της οικονομίας, που συνδέεται με την προσφορά και τη ζήτηση, που έχει να κάνει με την εναρμόνιση των μερών και το «αιτείτε και θέλει σας δοθεί». Πρέπει να αναγνωρίσει το νόμο της έλξης, ένα νόμο που αναδεικνύει μια κατεύθυνση, μια δυναμική σχέσης και συγχώνευσης, το νόμο της σύνθεσης που οδηγεί σε ακεραιότητα και στην αναγνώριση του όλου και της ταυτότητας και στην ολοκλήρωση της ζωής, και το νόμο της ελευθερίας που αναπτύσσει πέρα από τη νομοτέλεια, πέρα από τη μηχανικότητα την πνευματική και δυναμική υπόσταση των σχέσεων και των ταυτοτήτων. Η διαλεκτική σχέση εκδήλωσης- ανεκδήλωτου μορφής- άμορφου, είναι σχέσεις που έχουν απασχολήσει και στο παρελθόν και ιδρυτικά ακόμα μεγάλες θρησκείες και έχουμε μπροστά μας αρκετό δρόμο για να διαμορφώσουμε ένα καταρχήν βιωματικό πλαίσιο προσέγγισης με τη βοήθεια της επιστήμης της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης για τη σχέση αυτή και ταυτόχρονα ένα βιωματικό πλαίσιο εμπειρίας μέσα από την ασκητική που μπορεί πια να επιστημονικοποιηθεί αρκετά περισσότερο από ότι την εποχή του ησυχασμού και των ησυχαστών. |
|
Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας |