1

ΑΥΤΟ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ! Η ΕΕ παρεμποδίζει ως κρατική παρέμβαση τη σωτηρία του Ομίλου Λαναρά ! (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

Να τονίσουμε από την αρχή ότι δεν έχουμε σκοπό να υπεισέλθουμε καθόλου στο ζήτημα του Ομίλου Λαναρά (του οποίου εξάλλου δεν γνωρίζουμε τα στοιχεία), αλλά αποκλειστικά να κρίνουμε την απόρριψη, από την πλευρά της Κομισιόν, της παρέμβασης του ελληνικού δημοσίου προς διάσωση του Ομίλου αυτού, επειδή -δήθεν- αυτό αποτελεί κρατική παρέμβαση ανεπίτρεπτη στην ελεύθερη οικονομία και μάλιστα αντίθετη προς την κοινοτική πολιτική για τον ανταγωνισμό!!!!…..!!!!!….!!!!! (Βλέπετε 1). 

Η κριτική στο προβαλλόμενο σκεπτικό είναι αναγκαία, για να μπορέσουμε μέσα από διάλογο τόσο να κατανοήσουμε τα αίτια της σημερινής κρίσης (όχι μόνον της οικονομικής) και να ανιχνεύσουμε τις ορθές λύσεις, όσο και να αντιληφθούμε τις νέες παγκόσμιες συνθήκες που δημιουργούνται με τα νέα αυτά δεδομένα.  

Α) Το επιχείρημα της ΕΕ.
       Αυτό βεβαίως το επιχείρημα είναι απολύτως εξωπραγματικό για τους εξής λόγους:
       1.-Σχετικά με την απαγόρευση της κρατικής παρέμβασης. Η ίδια η ΕΕ και οι ΗΠΑ  έχουν ήδη καταργήσει αυτή την πολιτική με το να προβαίνουν σε καταιγιστικές χρηματοδοτήσεις ή κρατικοποιήσεις προβληματικών τεράστιων οικονομικών οργανισμών καταβάλλοντας ασύλληπτα για τον απλό πολίτη ποσά, όπως στην περίπτωση π.χ. των κολοσσών Freddie Mac και Fannie Mae, Bear StearnsAIGNorthern RockMerrill Lynch. Θα πουν βέβαια ότι σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει μεγάλη ανάγκη, αλλά θα αντιγυρίζαμε πως αυτά συμβαίνουν ακριβώς όταν υπάρχει ανάγκη, αλλοιώς δεν θα συνέβαιναν, όπως και στην περίπτωση του Ομίλου Λαναρά στη μικρή Ελλάδα. Και να σκεφθεί κανείς την ειρωνική συγκυρία ότι στη Δύση έχουν φθάσει να «ιδιωτικοποιούνται» τα κέρδη και να «κοινωνικοποιούνται» οι ζημιές, όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε», (Βλέπετε 2α) και όπως εξάλλου έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας για τις Freddie και Fannie (Βλέπετε 3), η δε αμερικανική κυβέρνηση έχει δαπανήσει περίπου 930 δις.δολλάρια σε έξι μήνες(!) για διάσωση τραπεζών (Βλ.2β). Να σημειώσουμε δε ότι είναι και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε κρίση και σύμφωνα με επώνυμους του κλάδου η κρίση θα επιδεινωθεί (Βλέπετε 4).
        2.-Σχετικά με την τήρηση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού. Και αυτή ήδη καταργείται με την αποδοχή της συγχώνευσης, είτε μέσω εξαγοράς είτε μέσω απλής συγχώνευσης, μεγάλων εταιρικών ομίλων επί τω λόγω ότι υπάρχει τρομερή οικονομική κρίση και παρά τις υπάρχουσες αντιρρήσεις από κρατικούς αξιωματούχους (Βλ. 5). Μάλιστα τα κράτη όχι απλώς αποδέχονται αυτές τις συγχωνεύσεις, αλλά τις βοηθάνε κιόλας με το να αναλαμβάνουν τα χρέη των προβληματικών εταιρειών και να αφήνουν τα κερδοφόρα τους τμήματα στους αγοραστές ιδιώτες, οι οποίοι μάλιστα τις αγοράζουν πάμφθηνα (Βλέπε 6)! Όμως το αποτέλεσμα είναι ότι έτσι δημιουργούνται ακόμη μεγαλύτερα μεγαθήρια στον κλάδο, πράγμα που αργότερα, όταν και εάν τα πράγματα ισορροπήσουν, θα οδηγήσει σε πλήρη και συντριπτική καταστρατήγηση της, υποτιθέμενης έστω, οικονομικής δεοντολογίας. Δηλαδή θα καταργηθεί ο ανταγωνισμός σχεδόν ολοκληρωτικά. Και το σημαντικό εδώ είναι ότι συνήθως αυτός που αγοράζει ήταν μέχρι πριν από την αγορά ανταγωνιστής αυτού που αγοράζεται, όπως η Lloyds TSB που αγόρασε την HBOS (Bλέπετε 7). Ακόμη πιο αξιοσημείωτο είναι ότι ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Χ. Πόλσον, που είναι ένας από τους κρατικούς παράγοντες που εμπλέκονται στις αποφάσεις διάσωσης,  είναι ταυτόχρονα κάτοχος ευσεβούς αριθμού μετοχών της Goldman Sachs και πρώην διευθύνων σύμβουλός της, όπως αναφέρει ο επιφανής οικονομολόγος Γιαρντένι (Βλ. 8). Όμως αυτή η εταιρεία ήταν ανταγωνίστρια της Lehman που αφέθηκε στην τύχη της με απόφαση και δική του! Είχαν μάλιστα φθάσει φιλονικώντας μέχρι τα αρμόδια κρατικά όργανα. Όχι ότι πιστεύουμε πως έπρεπε να διασωθεί, αλλά το αναφέρουμε για να αναδεικνύεται γλαφυρά πόσο αθέμιτα είναι τα παιχνίδια που παίζονται και πόσο το κράτος καταλήγει να είναι εκφραστής διαφόρων συμφερόντων.
       Μέχρι σήμερα λοιπόν ήταν καταργημένος ο ανταγωνισμός ανάμεσα στους πολύ μεγάλους επιχειρηματίες (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) από το ένα μέρος και στον καταναλωτή, τον μικρομεσαίο και απλώς μεγάλο επιχειρηματία από το άλλο, επειδή οι πρώτοι είναι στην πραγματικότητα αυτοί που καθορίζουν τις τιμές. Ο ανταγωνισμός υπήρχε μόνον ανάμεσα στους πρώτους. Τώρα όμως με την παρούσα παγκόσμια κρίση, αυτό αλλάζει: οι μεγάλοι οικονομικοί όμιλοι λιγοστεύουν ακόμη περισσότερο και έτσι αυτοί που αποφασίζουν και ρυθμίζουν την αγορά είναι ακόμη λιγότεροι. Ο φιλελεύθερος ανταγωνισμός και η προσφορά και η ζήτηση θα καταλήξουν από ό,τι φαίνεται πιο σύντομα να είναι διαρκή ανέκδοτα, από αυτά που κατά καιρούς έχουμε γνωρίσει. Επομένως για ποιον ανταγωνισμό μιλάμε; 

Β) Η γεωπολιτική της αγοράς.
       Οι νέες παγκόσμιες συνθήκες που δημιουργούνται με τα νέα αυτά δεδομένα είναι ότι με αυτόν τον τρόπο απομένει πλέον (για τη Δύση τουλάχιστον) βαθμιαία μόνον ο διεθνής ανταγωνισμός, δηλαδή ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε αυτά τα δυτικά μονοπωλιακά κεφάλαια και σε εκείνα που έχουν διαφορετικό κυρίαρχο εθνικό ή φυλετικό ή περιφερειακό χρώμα, όπως π.χ. αυτά των ΗΠΑ ή της Δύσης και της Κίνας ή της Ανατολής γενικά. Οπότε μιλάμε πλέον για καθαρή γεωπολιτική, όπου αποκαλύπτεται το γεωπολιτικό πρόσωπο της αγοράς, δηλαδή η τάση για εξουσία.
       ΕΠΟΜΕΝΩΣ μέσα στα όρια των δυτικών κρατών ή γενικότερα στα όρια της Δύσης έχουμε την ανάπτυξη ισχυρότατων ολιγοπωλίων (που τείνουν φυσιολογικά σε μονοπώλιο), ενώ στο διεθνές πεδίο την ανάπτυξη ολοένα και εντονότερου ανταγωνισμού, επειδή οι μη-δυτικές χώρες τώρα άρχισαν να αναπτύσσονται αλματωδώς και γι’ αυτό δεν είναι πια τόσο εύκολα χειραγωγήσιμες όσο στο παρελθόν, αλλά έχουν καταστεί ανταγωνιστικοί εταίροι με κύρος. Και φυσικά για το δυτικό ολιγοπώλιο είναι επιβοηθητικό να έχει στη βάση του (στην περιοχή που είναι η καθαυτή αγορά του) συνθήκες απόλυτα ελέγξιμες και χωρίς ανταγωνισμούς ή μεγάλες απαιτήσεις, ώστε να μπορεί να επιδοθεί απερίσπαστα στο γεωπολιτικό παιχνίδι ισχύος. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει ή θα συμβεί στον κατάλληλο χρόνο και στις άλλες αναδυόμενες οικονομικές περιοχές του κόσμου.
       Γι’ αυτούς τους λόγους η ανάλυση της οικονομίας χωρίς την γεωπολιτική της όψη είναι μία φενάκη για τους αναλυτές. Είναι σαν να παίρνει κανείς μία μόνον χρονική φάση μιας κοινωνικής λειτουργίας (π.χ. της οικονομίας) και να την καθιστά απόλυτη  σε χρόνο, οπότε καταλήγει να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια του οι αναπόφευκτες αλλαγές, αλλά αυτός να κοιτάζει πίσω στο παρελθόν σε ανεπίκαιρες και ανεπαρκείς πλέον αρχές και σκέψεις. Έτσι βέβαια δεν κατανοεί τα συμβαίνοντα, εκτός και εάν υποθέσουμε ότι όλοι οι αναλυτές είναι κακόπιστοι και εν πλήρη γνώσει των συμβαινόντων. Όμως, όπως και να έχει το πράγμα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως αναλυτή τον κάθε νοήμονα άνθρωπο και όχι μόνον τους «ειδικούς», οπότε ο διάλογος αποκτά ένα κοινωνικό πρόσωπο και όχι το ύφος της απρόσιτης (αλλά τόσο καταστροφικής, όπως βλέπουμε) αυθεντίας.
       Βέβαια αν αντιμετωπιζόντουσαν από την αρχή τα ανθρωπολογικά ελλείμματα σε κάθε ανθρώπινο εγχείρημα, τότε θα μπορούσε κανείς να διακρίνει και να προβλέψει την εξέλιξη μιας κατάστασης. Όμως η στυγνή επικαιρότητα της ανθρώπινης αντίληψης παρεμποδίζει μια τέτοια κατανόηση. Αλλά σήμερα οι εξελίξεις έχουν ήδη επέλθει και αποτελούν ήδη την σημερινή επικαιρότητα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει πια καμμία δικαιολογία για την οποιαδήποτε βραδυπορία μας στην ανάληψη της ατομικής μας ευθύνης. 

ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1) http://www.in.gr/news/print.asp?IngEntityID=938820&IngDtrID=251, «Σκόνταψε στην Κομισιόν η σωτηρία του Ομίλου Λαναρά, κρίσιμη συνάντηση την Πέμπτη», 17/9/2008. 

2)α.- ΕΘΝΟΣONLINE, 17/9/2008, Γιώργος Δελαστίκ, «Χρεοκοπούν οι τράπεζες – καζίνο»,http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11826&subid=2&tag=8953&pubid=1594578 β.-http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_12_18/9…,  «Κρατικό σωσίβιο 930 δις δολ.!», 18/9/2008.  

3) https://www.solon.org.gr, ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ: ΟΜΟΦΩΝΙΑ ΚΕΫΝΣΙΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ! Η περίπτωση Freddie Mac και Fannie Mae (Σχόλια της εβδομάδας). 

4) http://news.kathimerini.gr/4Dcgi/4Dcgi/_w_articles_civ_12_18/9…, «Σόρος: Η Βρετανία θα δεχθεί σοβαρά πλήγματα», 18/9/2008. 

5) http://www.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_kathremote_1 , «Ενώνονται οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν την κρίση», 18/9/2008. 

6) http://www.protothema.gr/content/print.php?id=14871, «Το νέο μεγάλο δίλημμα του Μπεν…, 16/9/2008. 

7) http://www.kathimerini.gr/4Dcgi/4dcgi/_w_articles_kathremote_1…, «Η Lloyds TSB σώζει δια  της εξαγοράς την HBOS», 18/9/2008.  

8) http://www.imerisia.gr/general.asp?catid=13903&subid=20110&t, «Η Morgan στη δίνη του κυκλώνα», 18/9/2008. 


23 Σεπτεμβρίου 2008, 

Ιωάννα  Μουτσοπούλου, Δικηγόρος
Μέλος της Γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ