|
Όσο κι αν αυτό φαίνεται, δεν ξέρω πώς ακούγεται στα αφτιά σας, θα προσπαθήσω να σάς αποδείξω σήμερα ότι κατά τη γνώμη μου το 6 είναι λίγο. Εδώ βλέπετε κάποια συμπεράσματα, στα αγγλικά, δεν θα σας κουράσω να τα μεταφράσω απλώς θα μείνω κάπου, είναι τα συμπεράσματα της επιτροπής για τη βιοασφάλεια των γενετικά τροποποιημένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η οποία έγινε στη Ρώμη το Σεπτέμβρη που μάς πέρασε. Αν δείτε πάνω-πάνω λέει ότι οι συμμετέχοντες, που ήταν από όλες τις χώρες, από τις περισσότερες χώρες, διαπίστωσαν, εδώ έχει τις διαπιστώσεις που έκαναν, ότι πραγματικά χρειάζονται ακόμα πολλά βήματα για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο που προκύπτει από την κατανάλωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στον άνθρωπο. Και παρακάτω θα δείτε και άλλα σημεία, όσοι διαβάζουν, που εδώ φαίνεται ότι αρχίζει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα μέσα από τα καινούρια στοιχεία τα επιστημονικά αλλά σίγουρα και από τις πιέσεις της κοινωνίας και των μη κυβερνητικών οργανώσεων που εμπλέκονται με το ζήτημα, να αναγνωρίζει ότι πραγματικά υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα με την υγεία, το οποίο μέχρι τώρα, όχι πως δεν υπήρχαν στοιχεία για να τεκμηριωθεί, απλώς ίσως υπήρχε μια επικράτηση αυτού που είπε ο κος Λουλούδης πριν, της επιστημονικής αβεβαιότητας. Στην εικόνα που βλέπετε, έχω προσπαθήσει να βάλω σε δυο γραμμές τη θέση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, όπου λέει ότι οι θεωρήσεις στην ασφάλεια για την υγεία των καταναλωτών για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι ίδιες με τα φυσικά τρόφιμα. Αυτό ήταν η πάγια θέση της ΠΟΥ, αλλά σύμφωνα με τα καινούρια στοιχεία όπως σάς έδειξα στη διαφάνεια αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει.
Όταν μιλάμε για διαγονιδιακά φυτά, και γενικά οργανισμούς, το ανέπτυξε χθες ο κος Τσαυτάρης και οι περισσότεροι γνωρίζετε, ότι η ενσωμάτωση ενός τμήματος ξένου γενετικού υλικού στο γένωμα του φυτού μπορεί να έχει δραματικές επιπτώσεις στη λειτουργικότητα του γενετικού υλικού του φυτού και κατ’ επέκταση στο τι μπορεί να παραγάγει το γενετικά τροποποιημένο φυτό. Αυτό για να μπορέσει κανείς να το κατανοήσει θα πρέπει να έχει κατά κάποιον τρόπο κάποιες εξειδικευμένες γνώσεις, δηλαδή σαν ένα ξένο γονίδιο, ένα ξένο κομμάτι DNA πηγαίνει και αγκυροβολεί, και φωλιάζει κάπου στο γένωμα του φυτού, αυτό υπάρχουν κάποιες πιθανότητες να δημιουργήσει πολύ σημαντικές αναδιατάξεις στο γένωμα του φυτού, πράγμα που στις περισσότερες φορές είναι απρόβλεπτο. Εδώ θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρένθεση, να σας δείξω κάποια στοιχεία για να σας το εξηγήσω. Είναι από μια δική μας δουλειά. Εδώ βλέπετε ένα κουτί, στο οποίο έχουμε προσπαθήσει να βάλουμε τις αλληλουχίες δύο γονιδίων από ρυθμιστικές περιοχές ίδιων γονιδίων του ποντικού και του ανθρώπου, ο ποντικός και ο άνθρωπος απέχουν κάποια βήματα στην εξέλιξη, και βλέπετε στην αριστερή στήλη το γονίδιο του ανθρώπου και στην επάνω βλέπετε το γονίδιο του ποντικού. Τι κάναμε; Από τον αριθμό 0 έως -3000 και από το μηδέν πάλι έως 3000 είναι ίδιες οι περιοχές των γονιδίων του ποντικού επάνω και του ανθρώπου στην κάθετο των ψι. Βάλαμε λοιπόν αυτά σε ένα σύστημα στο κομπιούτερ και το ρωτήσαμε να μας πει πόσο μοιάζουν αυτές οι αλληλουχίες, σε κάποιους διάφορους βαθμούς συσχέτισης που θέσαμε, 50%, 40%, 20%, η συγκεκριμένη διαφάνεια είναι 50% να μοιάζουν, και οι γραμμές που βλέπετε οι διάσπαρτες, τα μικρά ευθύγραμμα τμήματα, απεικονίζουν τις ομοιότητες που έχει το γονίδιο του ανθρώπου με το γονίδιο του ποντικού.
Βλέπετε π.χ. αυτό το κομματάκι εδώ το οποίο βρίσκεται στη θέση -200 του ανθρώπου αλλά βρίσκεται το ίδιο και στη θέση περίπου -3000, κι αυτό εδώ, κι εκείνο, βλέπετε, δηλαδή ένα σωρό από κομμάτια τα οποία υπάρχουν και στο γένωμα του ανθρώπου αλλά και στο γένωμα του ποντικού, τα οποία μεταξύ τους μοιάζουν, και δεν βρίσκονται απαραίτητα στις ίδιες θέσεις. Εστιάσαμε όμως την προσοχή μας σε κομμάτια τα οποία έχουν μεγάλη ομοιότητα αλλά βρίσκονται και στην ίδια θέση. Από την θεωρία της εξέλιξης, αυτό μας λέει τι; Ότι όταν ένα κομμάτι βρίσκεται στην ίδια θέση σε 2,3,4,5 διαφορετικά είδη, αυτό είναι σημαντικό, κάνει μια σημαντική λειτουργία, γι’ αυτό και η εξέλιξη δεν το αλλάζει θέση, μένει στο ίδιο σημείο. Βλέπετε λοιπόν εδώ αυτό το κομματάκι, στα δύο τετραγωνάκια που τα έχω κλείσει, τα οποία βρίσκονται στην ίδια θέση. Αυτά τα κομμάτια, όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων, είναι πάρα πολύ σημαντικά στη ρύθμιση των λειτουργιών των δύο γονιδίων, και προσέξτε τώρα, αυτά τα κομμάτια αποτελούνται περίπου από 300 βάσεις, όταν πήγαμε και αλλάξαμε σε αυτές τις βάσεις μόνο ένα νουκλεοτίδιο μέσα στο κουτάκι αυτό, ή ένα ή δύο, τα δύο σημαντικά κομμάτια, εδώ κι εκεί, τα κομμάτια αυτά έχασαν τη λειτουργικότητά τους. Τι σημαίνει αυτό; Φανταστείτε ότι αυτό το κομμάτι εδώ μπορεί να είναι ένα σημαντικό ή ένα μη σημαντικό κομμάτι του γονιδίου ενός φυτού, και μέσα σε αυτό το κομμάτι με την ενσωμάτωση κάποιου γονιδίου ξένου άγνωστο τι επιπτώσεις μπορεί να έχει, είτε μέσα σε αυτή την αλληλουχία είτε πολύ μακριά. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι επειδή οι δράσεις αυτές των κομματιών που παρεμβάλλονται, που ενσωματώνονται δεν μπορούν να προβλεφθούν, από κει ξεκινάει και το πρόβλημα που θα προσπαθήσω να το εξηγήσω.
Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1994 η περίφημη σόγια της Μονσάντο και η έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας, υπήρχαν τότε ένα σωρό σημεία τα οποία δεν είχαν υποστεί την κριτική που υπέστησαν αργότερα, για να πάρει άδεια η συγκεκριμένη σόγια, και πάρα πολλοί επιστήμονες και μη επικρίνουν το σύστημα που έδωσε εκείνη την εποχή την άδεια για να μπορέσει η σόγια αυτή να βγει στην αγορά.
Δίνω μερικά, και το χρησιμοποιώ ως παράδειγμα για να μπορέσετε να καταλάβετε, θα μπω μετά σε μεγαλύτερες λεπτομέρειες. Σε εκείνη την συγκεκριμένη έκθεση λοιπόν, εάν με αυτό που σας περιέγραψα πριν καταλάβατε την σημασία την λειτουργική και την δομική της ακεραιότητας του γενώματος και κατά πόσον η παρεμβολή μπορεί να έχει επιπτώσεις, σ’ αυτή λοιπόν τη συγκεκριμένη άδεια δεν αναφερόταν σε ποιο σημείο του γενώματος της σόγιας ενσωματώθηκε το ξένο γονίδιο. Πράγμα πολύ σημαντικό. Αναρωτιέται κανείς με ποιον τρόπο, τη στιγμή που στην Αμερική διυλίζουν τον κώνωπα, στην συγκεκριμένη περίπτωση κατάπιαν ολόκληρη την καμήλα. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Δεύτερο, τα τεστ τοξικότητας αφορούσαν μόνο στο εξωγενές γονίδιο και όχι στο νέο φυτό. Και μάλιστα δεν έγινε τεστ τοξικότητας σε εθελοντές ανθρώπους. Δηλαδή, γινότανε προσπάθεια να γίνει μια τροποποίηση στο φυτό και στην συνέχεια δεν έγινε το τεστ τοξικότητας στο εκχύλισμα του φυτού στην ολότητά του, γιατί όπως θα δείτε, αν κανείς χρησιμοποιήσει, για να κάνει τεστ τοξικότητας, όλο το εκχύλισμα του καινούριου φυτού μπορεί να δει εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα από το να κάνει τεστ τοξικότητας μόνο με το συστατικό το οποίος αυτός θέλει να βάλει. Και το οποίο περιέχονταν στη σόγια την τροποποιημένη. Και όπως βλέπετε και στο τρίτο, εξετάστηκαν μόνο τα γνωστά συστατικά για τεστ τοξικότητας.
Λοιπόν, η γενετικά τροποποιημένη αυτή σόγια της Μονσάντο είχε ως σκοπό την παραγωγή σόγιας με τη δυνατότητα μεταβολισμού και αποικοδόμησης του ζιζανιοκτόνου Roundup, με αποτέλεσμα τη μη ύπαρξη ζιζανιοκτόνου στη σόγια καθώς και την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση των ζιζανίων. Αυτός ήταν ο σκοπός. Να δούμε όμως τι έγινε τελικά. Έχω μια σειρά από ερωτήσεις και έχω και μια σειρά από απαντήσεις. Ρωτώ λοιπόν, διαβάζοντας την έκθεση την οποίαν ανέλυσα. Η πιθανή δημιουργία αλλεργιογόνων ή τοξικών ουσιών στη νέα σόγια ελέγχθηκε από την εταιρεία παραγωγής; Η απάντηση είναι όχι. Γιατί βάζω αλλεργιογόνες και τοξικές ουσίες; Γιατί με τον τρόπο που γίνεται η αποδιάταξη κατά κάποιον τρόπο, η παρεμβολή αν θέλετε του καινούριου γονιδίου στο φυτό, είναι πιθανό, το είπε χθες ο κος Τσαυτάρης, να ενεργοποιηθούν γονίδια τα οποία είναι εν σιγή, ή να σταματήσουν να λειτουργούν γονίδια τα οποία κανονικά λειτουργούν, με αποτέλεσμα να παραχθούν, όπως θα δείτε σε εργασίες οι οποίες υπάρχουν παρακάτω, απρόβλεπτα προϊόντα. Και δυστυχώς, οι εταιρείες οι οποίες ελέγχουν και πρέπει να ελέγχουν την τοξικότητα των ουσιών οι οποίες παράγονται μέσα στο καινούριο φυτό δεν το κάνουν. δεν το κάνουν, όχι επειδή είναι πονηρές που λένε ότι εγώ δεν το κάνω, υπάρχουν νόμοι οι οποίοι τις καλύπτουν, θα το δούμε σε λίγο. Δεύτερη ερώτηση: τα αποτελέσματα στην υγεία από τη μακροχρόνια λήψη τέτοιας σόγιας αναφέρονται στη μελέτη χορήγησης της άδειας; Η απάντηση επίσης είναι όχι. Τρίτον: αναφέρονται τα υπολείμματα του ζιζανιοκτόνου, οι μεταβολίτες, και τα αποτελέσματα στην υγεία αυτών, των μεταβολιτών εννοώ, μέσω μελετών; Πάλι όχι. Είναι γνωστό, ότι πάρα πολλά ζιζανιοκτόνα και γεωργικά φάρμακα, όπως και τα φάρμακα τα ανθρώπινα γενικά, ασκούν τη δράση τους μέσω μεταβολιτών, καθώς επίσης και υπάρχουν πάρα πολλά φάρμακα, και γεωργικά και ανθρώπινα, των οποίων οι μεταβολίτες είναι πάρα πολύ δραστικοί. Αντίθετα, το αποτέλεσμα ήταν, ότι η Μονσάντο κατάφερε να αυξήσει, όπως σας εξήγησε χθες πολύ ωραία ο κος Τσαυτάρης, το κατώτερο επιτρεπτό όριο του Roundup από 6mg/gr ξηρού φυτού στα 20mg/gr. Τώρα, πώς συνάδει η προσπάθεια μιας εταιρείας για μείωση των επιπέδων των ζιζανιοκτόνων με την αύξηση τελικά του ορίου, αυτό είναι για τον καθέναν αντιληπτό πώς έγινε και γιατί έγινε. Φυσικά όλη αυτή η προσπάθεια που έγινε, όπως εξηγήθηκε και χθες, και το λέμε και σήμερα, ήταν ουσιαστικά μια υπονόμευση στην προσπάθεια που γινόταν από την βιοτεχνολογία για να μπορέσει να φτιάξει προϊόντα με βελτιωμένα χαρακτηριστικά, και τελικά έγινε βόμβα και στην εταιρεία αλλά και στην προσπάθεια της επιστήμης να φτιάξει αυτό που ήθελε. Τελικά το αποτέλεσμα της προσπάθειας της εταιρείας ήταν η αύξηση της κατανάλωσης του Roundup κατά 50% τα τελευταία χρόνια.
Πάμε σε ένα περιστατικό, θα σταθώ σ’ αυτό, φυσικά πιστεύω ότι όσοι έχουν διαβάσει λίγα πράγματα για την ιστορία των γενετικά τροποποιημένων, είναι το σημείο από όπου ξεκινούν τα περισσότερα βιβλία για την ιστορία των τελευταίων χρόνων. Το 1989 μια εταιρεία στις ΗΠΑ παρασκεύασε ένα διαιτητικό προϊόν το οποίο περιείχε ένα αμινοξύ, την τρυπτοφάνη, από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια. Αυτό λοιπόν το προϊόν το διοχέτευσε στην αγορά, το κατανάλωσε διάφορος κόσμος, σε διάφορες πολιτείες, με αποτέλεσμα να πεθάνουν 39 άτομα και 1540 να γίνουν μόνιμα ανίκανα, τα οποία ζουν σήμερα, τα οποία ανέπτυξαν ένα σύνδρομο που ονομάστηκε από τους ιατρικούς χώρους σύνδρομο της εωσινοφιλίας-μυαλγίας. Τότε τα γενετικά τροποποιημένα δεν σημαίνονταν, εδώ έχω ένα ερώτημα, αν σήμερα σημαίνονται; Σύμφωνα με τους όρους της ασφάλειας των τροφίμων που υπάρχουν σήμερα, λέω εδώ ότι η τραγωδία του 1989 θα μπορούσε να συμβεί, και θα το εξηγήσω γιατί, και πάλι, παρόλο που έχουμε μάθει αυτή η τραγωδία θα μπορούσε άνετα να συμβεί και σήμερα, χωρίς να πάρουμε μυρωδιά το τι φάγαμε. Πρόσφατα, το 1996, δόθηκε άδεια στις ΗΠΑ για την κυκλοφορία της βιταμίνης Β2 φτιαγμένης από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια, αφού οι προσμίξεις έπρεπε να είναι πάνω από 0,1% για να χρειάζονται ταυτοποίηση. Ο νόμος προβλέπει σε ένα γενετικά τροποποιημένο προϊόν για να χρειάζεται ένα συστατικό το οποίο περιέχεται μέσα, οποιοδήποτε συστατικό, ταυτοποίηση, πρέπει να είναι παραπάνω από 0,1%, εάν είναι παρακάτω από 0,1% δεν χρειάζεται ταυτοποίηση. Το παράδειγμα που σας είπα πριν με την τρυπτοφάνη τελικά δείχνει ότι η ζημιά έγινε από ένα συστατικό το οποίο ήταν παραπροϊόν της ζύμωσης των βακτηρίων, το οποίο δεν ελέγχθηκε, και το οποίο ήταν σε συγκέντρωση 10 φορές κάτω από το 0,1%. Και σύμφωνα με το νόμο δεν χρειαζόταν ταυτοποίηση.
Το περίεργο είναι το εξής, ότι ακόμα ισχύει ο ίδιος νόμος. Δηλαδή, αυτή τη στιγμή αν ξανακυκλοφορήσει, ή μπορεί να κυκλοφορεί, ένα διαιτητικό προϊόν, ή οποιοδήποτε άλλο σκεύασμα, ή ένα οποιοδήποτε γενετικά τροποποιημένο φυτό, ένα φασόλι, μπορεί λόγω της διαδικασίας της τροποποίησης που έχει υποστεί να έχει μέσα του δημιουργηθεί ένα συστατικό το οποίο να είναι τοξικό και να περιέχεται σε συγκέντρωση κάτω του 0,1%, αλλά δυστυχώς σύμφωνα με το νόμο αυτό δεν χρειάζεται ταυτοποίηση. Καταλαβαίνουμε όλοι το παράδοξο που υπάρχει, και περίεργο, και παρόλο που έχει συμβεί η τραγωδία του 1989, θα μπορούσε να συμβεί και σήμερα.
Θα ήθελα να σταθώ και σε δύο παραδείγματα εργασιών από κάποιους ερευνητές, οι οποίοι στην προσπάθεια τους να φτιάξουν κάποια γενετικά τροποποιημένα φυτά, παρήχθησαν μέσα στα φυτά προϊόντα τα οποία δεν αναμένονταν. Και μάλιστα σε χαμηλές συγκεντρώσεις, που σύμφωνα με το νόμο δεν ήταν απαραίτητο να ελεγχθούν. Και συγκεκριμένα, στην πρώτη περίπτωση το 1996 αυτοί οι δύο ερευνητές παρασκεύασαν ένα γενετικά τροποποιημένο καπνό που ήταν προγραμματισμένο να παράγει το γ-λινολεϊκό οξύ, το οποίο είναι ένα οξύ το οποίο υποτίθεται ότι είναι καλό για τον άνθρωπο, για να μπορούν να το παράγουν σε ποσότητες για να το παίρνει μετά ο άνθρωπος για να καλυτερεύσει την υγεία του κλπ, όμως παράχθηκε και ένα τοξικό προϊόν, το δεκαοκτατετραοξικό οξύ, το οποίο δεν αναμενόταν καθόλου. Το περίεργο είναι ότι οι περιεκτικότητες αυτού του τοξικού οξέος ήταν πάλι στα πλαίσια τα νόμιμα. Αυτό το συγκεκριμένο οξύ χρησιμοποιείται για να γίνονται καλλυντικά και δεν είναι βρώσιμο, είναι εξαιρετικά τοξικό, και όπως βλέπουμε εδώ παρόλο που οι διαδικασίες τηρήθηκαν και τηρούνται οι νόμιμες θα μπορούσε αυτό το προϊόν να κυκλοφορεί στην αγορά, βεβαίως αυτό το προϊόν ήταν προϊόν ερεύνης, αλλά θα μπορούσε να είναι ένα άλλο φασόλι πχ ή ένα άλλο γενετικά τροποποιημένο φυτό το οποίο να έχει κάτι τοξικό μέσα του το οποίο δεν θα ελεγχόταν. Και επίσης το 1992 οι Herald και συνεργάτες στην προσπάθεια τους να ελέγξουν την έκφραση ενός ενζύμου πάλι σε φύλλα καπνού δημιούργησαν ένα άλλο ένζυμο με αποτέλεσμα την αλλαγή της φυσιολογίας του φυτού.
Εδώ τώρα θέλω να σταθώ λίγο να κάνω μια μικρή παρένθεση. Οι εταιρείες οι οποίες δοκιμάζουν τα προϊόντα τους τα οποία παράγουν, έχουν ένα πρωτόκολλο τοξικότητας το οποίο κρατάει 100 μέρες. Και το οποίο το δοκιμάζουν σε διάφορα κύτταρα και σε ποντίκια, για να δουν αν προκαλεί τοξικότητα. Βέβαια, οι 100 μέρες είναι τόσο λίγες, που δεν εξασφαλίζουν τίποτα. Αρκεί να σας πω το εξής. Πριν από ενάμισυ δύο χρόνια, το 98-99 θυμάμαι, δημοσιεύτηκε μια εργασία, τάιζαν ποντίκια με κάποια φυτοοιστρογόνα με ποσότητες 10 φορές παραπάνω από ότι περιέχονται κανονικά στα φυτά. Τα φυτοοιστρογόνα είναι φυτικές ουσίες, οι οποίες μιμούνται τη δράση των θηλυκών ορμονών και οι οποίες υπάρχουν κανονικά και τις τρώμε όλοι και έχουμε προσαρμοστεί και δεν συμβαίνει τίποτε, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε. Όταν λοιπόν άρχισαν να ταΐζουν με αυτήν την ποσότητα σαν συμπλήρωμα τα ζώα, και τα παρακολούθησαν, είδαν με έκπληξη τους ότι μετά από τρεις γενιές τα ζώα ήταν στείρα. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ενώ υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται έρευνες, να γίνονται πρωτόκολλα τοξικότητας, αυτά για κάποιο λόγο, που νομίζω ότι καθένας καταλαβαίνει το γιατί, δεν υπάρχουν σε νομικό και θεσμικό πλαίσιο, και να τηρούνται φυσικά, γιατί αν υπήρχαν θα έπρεπε να τηρηθούν από τις εταιρείες. Να πω εδώ πάλι, πάλι σε μια παρένθεση, ότι ο,τιδήποτε βγαίνει σαν καινούριο φάρμακο σε όλον τον κόσμο, κυρίως φυσικά παίρνει την άδεια και γίνονται οι μελέτες στις ΗΠΑ και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης, στην Ελλάδα δεν γίνονται απ’ ότι γνωρίζω τέτοιες διαδικασίες να πάρει έγκριση ένα φάρμακο μιας εταιρείας που βγαίνει για πρώτη φορά, χρειάζονται στα πειραματόζωα μελέτες μέχρι 7 γενιές για να διαπιστωθεί αν υπάρχει τοξικότητα. Και εγώ λοιπόν ρωτώ: για ποιον λόγο να μην δοκιμάζονται όλα αυτά τα προϊόντα τα οποία συντίθενται από τις εταιρείες, και τα γενετικά τροποποιημένα φυτά, τα οποία ομολογώ ότι πολλά από αυτά είναι βελτιωμένα, ναι, μπορεί να υπόσχονται πολλά πράγματα στον άνθρωπο ή να προσφέρουν κρίσιμες υπηρεσίες κλπ, όπως πχ συγκρατώ το παράδειγμα του κου Τσαυτάρη, ας πούμε ότι συμφωνούμε σήμερα ότι τα γενετικά τροποποιημένα φυτά είναι κακά και τα απαγορεύουμε στην Ελλάδα, και σε 15 χρόνια με τις κλιματολογικές συνθήκες που έχουμε έχει φοβερή ξηρασία, και τότε παρακαλάμε και λέμε, αχ ας είχαμε ένα σπόρο σταριού ή ένα σπόρο φυτού που να άντεχε στην απόλυτη ξηρασία, και θα μας ρώταγε τότε κάποιος με τότε δεν το είχατε απαγορεύσει; Τότε τι θα κάνουμε; Δηλαδή υπάρχουν ορισμένα θέματα τα οποία δεν μπορεί κανείς να τα θέσει όλα σε άσπρο-μαύρο αλλά δεν μπορεί και να κλείσει τα μάτια στην πραγματικά μεθοδευμένη προσπάθεια των εταιρειών να κρύβουν τα πιθανά προβλήματα που μπορεί να προκληθούν λόγω τοξικότητας των συστατικών.
Πριν περάσω σε προτάσεις, θα ήθελα να σας θυμίσω μια ιστορία η οποία, δεν ξέρω αν τη θυμάστε, έχει αρκετά χρόνια που έγινε γνωστή, εδώ βλέπετε επάνω αριστερά κάτι παιδάκια, αυτή είναι η ιστορία της θαλιδομίδης, πριν από 30-35 χρόνια περίπου. Βγήκε ένα φάρμακο, η θαλιδομίδη. Το οποίο το έδιναν σε γυναίκες που ήταν έγκυες, όταν είχαν ναυτία για να τις ανακουφίζουν. Σύμφωνα τότε με εκείνα που ίσχυαν στις εταιρείες για να κάνουν τα τεστ της τοξικότητας, έπρεπε να κάνουν πειράματα στα ποντίκια, στους αρουραίους και σε κάποια άλλα ζώα που εκείνη την εποχή νομίζω είχαν ξεκινήσει να είναι τα σκυλιά. Δεν χρειαζόταν να γίνεται σε ανθρώπους, σε μεγάλη κλίμακα. Η θαλιδομίδη λοιπόν, είναι τερατογόνος και γεννήθηκαν παιδιά τα οποία τους έλειπε το κομμάτι του οστού από εδώ μέχρι εδώ, δηλαδή η παλάμη τους ήταν κολλημένη πάνω στον ώμο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Για τον απλούστατο λόγο ότι η θαλιδομίδη δεν είναι τερατογόνος ούτε στα σκυλιά ούτε στον ποντικό ούτε στον αρουραίο, είναι τερατογόνος μόνο στον άνθρωπο. Και επομένως με ποιο σκεπτικό μια εταιρεία σήμερα κάνει ελέγχους τοξικότητας, που οι περισσότερες αυτό κάνουν, μη ελέγχοντας την τοξικότητα στον άνθρωπο και μη τηρώντας αυτά που πρέπει να τηρούνται σ’ όλα τα πράγματα όπως τηρούνται για τα φάρμακα, οι κλινικές δοκιμές της φάσης 1, της φάσης 2 και της φάσης 3, γιατί λοιπόν να είμαστε τόσο βιαστικοί και μια ιστορία η οποία πραγματικά μπορεί να προσφέρει να την δυναμιτίζουμε, και ουσιαστικά αυτό γίνεται, και πιστεύω έτσι ότι πολύ σύντομα ό,τι συμβαίνει αυτή την στιγμή με τις τρελές αγελάδες θα ξανασυμβεί με τα γενετικά τροποποιημένα και τότε πραγματικά το πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα. Μακάρι να βγω ψεύτης, κάποια στιγμή κάτι θα συμβεί από ένα γενετικά τροποποιημένο προϊόν επειδή ακριβώς δεν περνάει τα τεστ της τοξικότητας που σας εξήγησα που πρέπει να περνάει.
Λοιπόν, έρχομαι σε κάποιες προτάσεις για να γίνω και πιο συγκεκριμένος, και η πρώτη πρόταση που βάζω είναι η εξής: όλα τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα ή τα παράγωγά τους πρέπει να υφίστανται τα τεστ τοξικότητας και τις κλινικές δοκιμές που χαρακτηρίζουν τα νέα φάρμακα, αφού δεν μπορεί να είναι προβλέψιμο το τι θα παραχθεί στο νέο φυτό. Οι δοκιμές αυτές γίνονται σε επιλεγμένο δείγμα εθελοντών ανθρώπων και με την επεξεργασία των στοιχείων κρατούν γύρω στα 5 χρόνια. Μπορεί και μέχρι 8 σε ορισμένες περιπτώσεις. Σήμερα, όπως είπα και πριν, οι μελέτες που κάνουν οι εταιρείες είναι ουσιαστικά άχρηστες και κρατούν περίπου 100 μέρες κατά μέσο όρο. Για ποιο λόγο να είμαστε τόσο βιαστικοί; Μπορούμε να περιμένουμε αν κάτι είναι τόσο σημαντικό, μπορούμε να περιμένουμε και 5 και 10 και 20 χρόνια. Για ποιο λόγο ντε και καλά να γίνει αυτό σήμερα τη στιγμή που δεν υπάρχουν στοιχεία;
Δεύτερη πρόταση: να διευθετηθεί ο όρος “νεοφανή τρόφιμα” σε αντιδιαστολή με τα κλασικά φυσικά τρόφιμα. Αυστηρή επισήμανση όλων των τροφίμων ή προϊόντων που περιέχουν γενετικά τροποποιημένα προϊόντα σε οποιαδήποτε αναλογία, εδώ βάζω την θεωρία που μας ανέπτυξε πριν η κα. Μαυρίδου, η οποία δεν έχει εφαρμοστεί πρακτικά και δεν ξέρω πότε θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα.
Και τρίτον θα πρέπει κάποια στιγμή να δεχτούν οι κυβερνήσεις των κρατών την προτροπή των Διεθνών Οργανισμών Βιολογικής Καλλιέργειας, ότι τα φυτά που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους σπόρους, έστω και αν καλλιεργούνται σε βιολογικές συνθήκες, δεν είναι βιολογική γεωργία. Αυτή την στιγμή δεν υπάρχει έλεγχος, μπορεί κάποιος να νομίζει, να παίρνει και να κάνει βιολογική έρευνα αλλά τελικά αυτό που καλλιεργεί να είναι ένα γενετικά τροποποιημένο προϊόν, φαντάζεστε αυτό το πράγμα; Φαντάζεστε την οδύνη ενός ανθρώπου ο οποίος επενδύει, νομίζει ότι κάνει βιολογική γεωργία, τελικά αυτό το οποίο παίρνει σαν σπόρο να καλλιεργήσει από μη έλεγχο δεν είναι ένα φυσικό φυτό και είναι ένα γενετικά τροποποιημένο φυτό;
Χωρίς να θέλω να σας κουράσω, έχω και άλλα πράγματα, αλλά θα προτιμούσα αυτά σαν αρχή, αν προκύψει κάτι να το κουβεντιάσουμε στη συζήτηση. Πιστεύω ότι μπήκαν κάποια πράγματα για προβληματισμό και ευχαρίστως αν θέλετε αργότερα είτε μέσα στην αίθουσα είτε κατ’ ιδίαν με οποιονδήποτε, να συζητήσουμε και με τους ανθρώπους που είναι εδώ τους ειδικούς είτε με τους συναδέλφους είτε με άλλους, από τον χώρο και γνωστούς να σας διαφωτίσω αν μπορώ. Τελειώνοντας ήθελα να σας θυμίσω κάτι το οποίο γράφεται συνήθως στην Αμερική, τουλάχιστον όταν ήμουν κυκλοφορούσε, στα περισσότερα εργαστήρια μια αφίσα του Αϊνστάιν που από κάτω έγραφε το εξής ρητό το οποίο έλεγε ο ίδιος και ήταν κατά κάποιο τρόπο σύνθημα για την φιλοσοφία του πάνω στην επιστήμη. Έγραφε λοιπόν το εξής: «Imagination is more important than knowledge». Δηλαδή η φαντασία είναι πιο σημαντική από την γνώση. Ευχαριστώ πολύ.
17 Ιουλίου 2008
|
